Buurtbemiddeling draait om luisteren

Mevrouw A heeft last van de blaffende honden van mevrouw B. Onder begeleiding van twee buurtbemiddelaars gaan ze met elkaar in gesprek. Mevrouw B begrijpt de klachten van mevrouw A en vindt het vervelend voor haar. Ze oppert zelf een aantal oplossingen: één hond gaat binnenkort weg, ook gaat ze vaker met de andere honden wandelen. Mevrouw A voelt zich gehoord. Ze vindt het blaffen op zich niet erg, maar wel als het de hele avond is. De situatie verbetert en mevrouw A stapt nu makkelijker naar mevrouw B als er wat is. Ze hebben meer begrip voor elkaar. Dus de vraag van mevrouw A zal nu eerder zijn ‘is er iets dat de honden zo blaffen?’

Eerst gaan twee buurtbemiddelaars in gesprek met partij A. Ze inventariseren welke heikele punten er liggen. Vervolgens gaan de bemiddelaars (zonder partij A!) meestal onaangekondigd naar partij B. Ze proberen met partij B in gesprek te gaan en zijn kant van het verhaal te horen. Als partij B daartoe bereid is, spreken ze na dit gesprek met beide partijen op neutraal terrein af, bijvoorbeeld in een buurthuis. Partij A en partij B vertellen hun verhaal zonder elkaar te storen. De bemiddelaars vatten de verhalen samen. Meestal gaat het goed en komen de partijen zelf met oplossingen. Dat is vaak een onderhandeling: ‘als jij dit doet, ben ik bereid om dat te doen’. Die mogelijke oplossingen hebben de bemiddelaars vooraf met iedere partij afzonderlijk al verkend. Het is echter belangrijk dat mensen er zelf mee komen. De afspraken worden eventueel opgeschreven en ondertekend. Na 6 weken bellen de bemiddelaars de mensen om te horen hoe het gaat.

Samen afspraken maken
Belangrijk is dat je als buurtbemiddelaar goed luistert en onpartijdig naar de situatie kijkt. Daarom is het prettig om met z’n tweeën naar een gesprek te gaan, vindt Antoinette. “Samen kun je nog beter luisteren en breder naar de situatie kijken.” Gert vult aan: “Twee horen er meer dan één. Bovendien kun je elkaar afwisselen en aanvullen met vragen stellen.” Antoinette vertelt dat het er bij buurtbemiddeling om gaat dat het contact tussen de buren verbetert. “Zodat ze in gesprek gaan en samen tot een oplossing komen. In het geval van geluidsoverlast is het vaak zo dat je dan afspraken maakt, over de tijd waarop de ander het ‘lawaai’ niet prettig vindt, bijvoorbeeld tijdens het studeren of als je net de kinderen naar bed brengt.” Geluidsoverlast, irritaties over tuinen en groen, pesterijen, dat zijn situaties waar Antoinette mee te maken krijgt. De coronatijd heeft in haar werkgebied geen extra werk gebracht, wel deed ze haar werk in de begintijd telefonisch. “Nu gelukkig niet meer,” vertelt ze, “Het werkt niet prettig.” Gert heeft het idee dat er met name meer irritaties over geluid zijn. “Meer mensen werken thuis en horen dus ook meer.”

Rust vinden
De buurtbemiddelaars bellen onaangekondigd aan bij ‘partij B’. De reacties daarop zijn heel verschillend, aldus Antoinette. “Van ‘kom binnen’ tot ‘ik wil er niet over praten’. Maar soms is het zo hoog opgelopen, dat mensen het juist fijn vinden erover te kunnen praten. Ze zitten als het ware ‘gevangen’ in de situatie. Hun omgeving geeft ze gelijk of ze krijgen zo’n gevoel van ‘daar heb je hem of haar weer’. Niet alle situaties komen tot een oplossing. De ervaring van Antoinette is dat ‘partij A’ dan vaak wel rust heeft in de zin van ‘ik heb er alles aan gedaan en kan er in berusten dat er niets aan te veranderen valt’. Dat herkent Gert: “Om het verhaal te kunnen vertellen is vaak al een hele opluchting.” Gert vindt het boeiend om te zien, dat mensen vaak elkaars achtergrond niet kennen. “Ze kennen elkaar onvoldoende en mijn ervaring is dat als ze elkaars verhaal horen, dat er dan meer begrip voor elkaar kan komen.” Hij benadrukt altijd dat hij en zijn collega onpartijdig zijn. “Het maakt mij niet uit welke oplossing er komt. Als zij zich er samen maar in kunnen vinden. We zijn geen ‘Rijdende Rechter’ die een oordeel geeft. Wij proberen altijd ieders belang naar voren te halen. Bijvoorbeeld, iemand heeft behoefte aan rust, omdat hij de nachtdienst in moet. De irritatie is vaak een druppel in een hele emmer. Als je alleen over de irritaties praat en niet over de onderliggende belangen, dan is de emmer zo weer vol.”

Buurtbemiddeling inschakelen?
Woon je in de gemeente Voorst, dan kun je terecht bij Corine van der Knaap of Hans Botman (coördinator), buurtbemiddeling-at-mensenwelzijn.nl, 0571 28 77 58 / 06-4028 3069, https://www.mensenwelzijn.nl/ons-aanbod/buurtbemiddeling/ . Woon je in de gemeente Lochem, dan kun je contact opnemen met Goede Buren Lochem, Hans Botman (coördinator) , 0573 29 70 00 / 06 1920 1295, of mail naar hulp-at-goedeburenlochem.nl https://goedeburenlochem.nl/ .

Antoinette te Lintelo is nu vier jaar vrijwilliger bij Goede Buren Lochem. Ze is als buurtbemiddelaar gaan werken, omdat ze geïnteresseerd is in de mens. “Waarom doet iemand iets zoals hij of zij het doet? Dat intrigeert mij. Er zit bijna altijd iets achter, een bepaalde pijn. Ik ga altijd uit van het goede van de mens.” Na haar pensionering als therapeut, zocht ze vrijwilligerswerk waarbij ze zelf haar tijd in kan delen en contact heeft met collega’s. “Bovendien hoor of zie je wat er leeft in de samenleving. En het is mooi als je het contact tussen buren kan verbeteren!”

Gert Nieuwenhuis werkt nu ongeveer een jaar als buurtbemiddelaar via Mens en Welzijn Voorst. De opleiding tot mediator die hij gevolgd heeft, bracht hem op het idee om buurtbemiddeling te gaan doen. “In mijn loopbaan als bedrijfskundige kwam ik er achter dat er vaak situaties spelen waaraan een klein misverstand ten grondslag ligt. Het is handig om een onpartijdig iemand erbij te hebben die het gesprek objectief leidt. Ik speel er graag een rol in om beide partijen bij elkaar te brengen. Daar haal ik veel voldoening uit. Daarom wil ik een mediationpraktijk beginnen. Buurtbemiddeling is een vorm van mediation.”